پیوند استخوان (به انگلیسی: Bone Grafting)

یکی از شایعترین عمل‌های جراحی رشته‌های مختلف پزشکی مثل ارتوپدی، ترمیمی، دندانپزشکی جراحی فک و صورت است که به وسیلهٔ آن بافت استخوانی از یک استخوان به استخوان دیگر پیوند زده می‌شود. هدف این عمل، کمک به ترمیم و جوش خوردگی یا پُر کردن فضای خالی در استخوان گیرنده است.

بطور معمول پیوندهای استخوانی را برحسب نوع دهنده، به انواع زیر تقسیم می‌کنند:

اُتوگرافت. دهنده و گیرنده خود فرد است یعنی از یکی از استخوانهای شخص پیوند برداشته می‌شود و به استخوان دیگر او پیوند گذاشته می‌شود. خصوصیت مهم این نوع پیوند ایمن بودن آن از نظر انتقال بیماری‌ها است. احتمال موفقیت آن بسیار زیاد است چون سرشار از سلول‌های خود شخص است و احتمال وازنش توسط سیستم ایمنی بدن وجود ندارد. تنها عیب آن اینست که نیاز به عمل جراحی محل برداشت دارد.

آلوگرافت.در این نوع پیوند از شخص دیگری تهیه شده‌است. معمولاً از جنازه تازه درگذشته یا از استخوان سالم شخص دیگر تهیه می‌شود و در بانک استخوان ذخیره می‌گردد. روش تهیه و نگهداری آن به صورت یخ‌زده تازه یا یخ‌زده خشک می‌باشد.

زنوگرافت.پیوند از گونه دیگری (از حیوانات) تهیه و به انسان منتقل می‌گردد. هرچند تاریخچه پیوند استخوان ابتدا با این روش شروع گردیده ولی امروزه از این روش، به ندرت استفاده می‌شود.

موفوژنتیک پروتئین. گروهی از فاکتورهای رشد هستند که در بافت‌های بدن موجود می‌باشند. بعضی از انواع آن مخصوص بافت استخوانی هستند که عامل اساسی در رشد و ترمیم این بافت می‌باشند. از این پروتئین‌ها که به صورت نوترکیبی ژنی تهیه می‌گردد، بجای پیوند استخوان بکار برده می‌شوند.

مواد جایگزین. از مواد جایگزین زیادی برای پیوند به قسمت‌های مختلف استخوان استفاده شده‌است. این مواد برای پُر کردن فضاهای خالی استخوان (مثلاً در عمل‌های جراحی کیست استخوان) کاربرد دارد. آن‌ها به صورت کلافه اسفنجی یا داربست عمل می‌کنند تا بتدریج سلول‌های استخوانساز از طرف گیرنده بداخل آن نفوذ کنند و پدیده استخوانسازی را پیش ببرند.از مواد مختلف طبیعی و صنعتی مثل مرجان، تری کلسیم فسفات، سرامیک و غیره استفاده شده‌اس.