نامی کلی برای تعداد زیادی از شکستگی ها است که معمولا بدنبال حوادثی مانند سقوط از ارتفاع، تصادف، حوادث ورزشی و حوادث حین کار و یا حتی زمین خوردن ایجاد میشود.
شکستگی لگن در سنین بالا معمولا بدنبال زمین خوردن ایجاد میشود. در افراد مسن به علت پوکی و در نتیجه ضعیف شدن استخوان، شکستگی لگن به راحتی و با ضربه کمی ایجاد میشود. شکستگی لگن در جوان ها معمولا بدنبال ضربات شدیدتر مانند تصادف اتومبیل و یا سقوط از ارتفاع ایجاد میشود.

شکستگی لگن را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد: «شکستگی حلقه لگن»، «شکستگی استابولوم» و «شکستگی اطراف مفصل ران». البته «شکستگی سر استخوان» ران جزو هیچکدام از سه دسته فوق نیست ولی میتوان آن را جزئی از شکستگی های لگن دانست.

شکستگی هایی که در استخوان های ساکروم، ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد میشوند را شکستگی حلقه لگن میگویند. این نوع شکستگی لگن ممکن است خفیف بوده و با مدتی استراحت خوب شوند و یا ممکن است چنان شدید باشند که در کمتر از چند ساعت به علت خونریزی شدید موجب مرگ بیمار شوند.تشخیص و درمان شکستگی لگن در ناحیه حلقه لگنی امروزه به عنوان یک زیر شاخه فوق تخصصی مهم از ارتوپدی محسوب میشود.

شکستگی استابولوم نوعی شکستگی لگن است که در استخوان های ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد شده به نحوی که خط شکستگی به درون حفره استابولوم میرود. این نوع شکستگی لگن از این جهت اهمیت دارد که باید به دقت جااندازی شود. اگر بعد از جا اندازی شکستگی های استابولوم کوچکترین جابجایی در بین قطعات شکسته شده باقی بماند موجب میشود مفصل ران در عرض چند ماه بکلی تخریب شده و یا در عرض چند سال دچار آرتروز و ساییدگی شود. به همین جهت امروزه تشخیص و درمان شکستگی لگن در ناحیه استابولوم به عنوان یک زیر شاخه فوق تخصصی مهم از ارتوپدی محسوب شده و فقط در مراکز خاصی انجام میشود.

این دسته شکستگی لگن، شامل گروهی از شکستگی ها است که در ناحیه زیر سر استخوان ران ایجاد میشوند. شکستگی های اطراف مفصل ران انواع مختلفی دارد که مهمترین آنها شکستگی های گردن استخوان ران و شکستگی های اینترتروکانتریک هستند. شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران گرچه در استخوان اصلی لگن ایجاد نشده است ولی چون مفصل ران بسیار نزدیک به لگن است و درد ناشی از این شکستگی ها در لگن احساس می شود به آنها شکستگی لگن هم میگویند. این شکستگی ها معمولا در افراد مسن و بدنبال زمین خوردن بوجود میایند.

شکستگی سر استخوان ران معمولا بدنبال دررفتگی مفصل ران ایجاد میشود. هنگام دررفتگی مفصل ران ممکن است سر استخوان ران به کناره استابولوم گیر کرده و موجب کنده شدن تکه ای از آن شود.

شکستگی لگن یکی از شایع ترین و جدی ترین آسیب های مرتبط با پوکی استخوان برای جمعیت سالمند محسوب می شود. یکی از مشکلات شایع در این افراد، شکستگی لگن (اطراف مفصل ران) است که اکثرا به دنبال زمین خوردن سالمندان بروز می یابد و در اغلب این افراد عامل زمینه ساز این شکستگی ها، پوکی استخوان است. شکستگی لگن را می توان به شکستگی حلقه لگنی و شکستگی های اطراف مفصل ران تقسیم بندی کرد که معمولا به دنبال حوادثی مانند سقوط از ارتفاع، تصادف یا حتی یک زمین خوردن ساده ایجاد می شود.

عوارض کلی این شکستگی ها عبارتند از زخم بستر، عفونت ریوی، عفونت ادراری، لخته شدن خون در ساق و انتقال آن به ریه و دیگر نقاط بدن.
نکته:
رژیم غذایی سالمندان باید حاوی مواد غذایی غنی از ویتامین ها، پروتئین و املاح به ویژه آهن و کلسیم باشد. بنابراین پنیر، کشک و ماست برای تامین کلسیم، گوشت به ویژه مرغ و ماهی، جگر و تخم مرغ برای تامین پروتین ها و مصرف شیر، سبزی و میوه ها برای تامین ویتامین های مورد نیاز توصیه می شود. لگن در برگیرنده اندام های ادراری و تناسلی است و شکستن آن خطر آسیب به این اندام ها را در بر دارد. این نوع شکستگی اغلب بر اثر سقوط روی اندام تحتانی رخ می دهد و معمولا در افراد مبتلا به پوکی استخوان و سالمندان بیشتر اتفاق می افتد.

ناتوانی در راه رفتن و ایستادن با وجود ظاهر سالم اندام های تحتانی، درد در نواحی پشت، کشاله ران یا لگن که با حرکت افزایش می یابد، پارگی مثانه، وجود خون در ادرار، درد یا ناتوانی در تخلیه ادرار، خونریزی داخلی و شوک از نشانه های این شکستگی است. بهترین راه برای شناسایی شکستگی لگن این است که دو طرف لگن را به آرامی به سمت پایین و داخل فشار دهید. لگن شکسته با این کار دردناک خواهد شد.

مصدوم را به پشت بخوابانید و از او بخواهید که حرکت نکند. یک تکه پارچه حجیم یا جسمی نرم زیر زانوهایش قرار دهید تا زانو کمی خم شود. در صورت عدم دسترسی به آتل های سخت از آتل خودی استفاده کنید. پاها را از مچ تا لگن با شال، روسری یا باند، محکم به هم ببندید و ثابت کنید. اگر درد مصدوم غیرقابل تحمل بود از بستن پاها خودداری کنید و تا رسیدن اورژانس پاهای مصدوم را از ناحیه مچ و زانو در امتداد بدنش با دست نگه دارید.

آسیب های ناپایدار حلقه لگن از شدیدترین و وخیم ترین آسیب های سیستم اسکلتی انسان است و میتواند همراه با عوارض زیاد و احتمالا مرگ و میر باشد. این آسیب ها میتوانند جزئی از شکستگی های لگن و یا دررفتگی و یا ترکیبی از این دو باشند.
درمان آسیب های ناپایدار حلقه لگنی سه جزء مهم دارد که عبارتند از:

مهمترین و خطرناک ترین مشکلاتی که آسیب های ناپایدار حلقه لگنی ایجاد میکنند مشکلات احشایی است یعنی آنها که مربوط به خود شکستگی نیستند. این مشکلات همانطور که گفته شد شامل کاهش شدید فشار خون و آسیب های دستگاه ادراری است. پس اولین قدم در درمان این بیماران کنترل فشار خون آنهاست. در آنهاییکه افت فشار خون دارند درمان، ابتدا با تزریق سرم نمکی یا رینگر شروع میشود. در صورت شدید بودن کاهش فشار خون یا عدم پاسخ به سرم درمانی، به بیمار خون تزریق میشود تا جایگزین خون از دست رفته شود.
از طرف دیگر باید جلوی خونریزی بیشتر را گرفت. در صورتیکه آسیب حلقه لگنی به صورتی باشد که دو استخوان بی نام از یکدیگر جدا شده و دور شده باشند باید آنها را به یکدیگر نزدیک کرد. تا وقتی که این استخوان ها به یکدیگر نزدیک نشوند خونریزی ادامه خواهد یافت و ممکن است این خونریزی آنقدر ادامه یابد که هر چه خون به بیمار تزریق میشود به داخل لگن خونریزی کرده و در نهایت بیمار از دست برود. نزدیک کردن استخوان های بی نام از طریق عمل جراحی امکان پذیر است.
وقتی در بیمارستان با عکس برداری از لگن مشخص گردید که لگن شکسته و قطعات شکسته شده دچار جابجایی زیادی شده اند برای بند آوردن خونریزی با استفاده از عمل جراحی قطعات را به هم نزدیک میکند. این عمل ممکن است بصورت بسته و بدون شکاف جراحی باشد و پس از جااندازی، استخوان ها به توسط اکسترنال فیکساتور به هم متصل شوند و یا ممکن است بصورت جراحی باز باشد. در صورت جراحی باز ممکن است برای در کنار هم نگه داشتن قطعات، از اکسترنال فیکساتور یا پلاک استفاده شود.
چون لازم است بیمار مدتی به پشت بخوابد، احتمال بوجود آمدن زخم بستر وجود دارد. این زخمها معمولا به علت فشار مداوم به یک قسمت از بدن بوجود می آید و بیشتر در پوست روی استخوان دنبالچه یعنی در ناحیه ای کمی بالاتر از باسن ها است و یا میتواند در پوست زیر پاشنه پا بوجود بیاید. برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر باید نکات لازم رعایت شوند.